«آنچه در زیر می آید بخشهایی از گزارش ماهانه خبرگزاری مجموعه فعالان حقوق بشر ایران (هرانا) است که در زیر آورده می شود. گروه خبر کمیسیون رسانه شورای ملی تصمیم در نظر دارد تا جهت آگاهی رسانی و انتقال وضعیت حقوق بشر کنشگران میدانی در ایران، به انتشار گزارشات نسبتا واقعی و درخور از وضعیت جامعه ایران تلاش نماید. گروه خبر کمیسیون رسانه شورای ملی تصمیم»

 

نگاهی اجمالی به وضعیت حقوق بشر مردادماه ۱۴۰۲

خبرگزاری هرانا – آنچه در پی می‌آید گزارش ماهانه و اجمالی از وضعیت حقوق بشر در ایران در دوره زمانی مردادماه ۱۴۰۲ است که به همت نهاد آمار، نشر و آثار مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران تهیه شده است، این گزارش با توجه به حجم محدود آن و نیز به دلیل عدم اجازه فعالیت گروه‌های مستقل مدافع حقوق بشر در ایران نمی‌تواند بازتاب بی نقص وضعیت حقوق بشر در ایران باشد. لازم به یادآوری است بخش آمار این تشکل به‌صورت سالانه گزارش مفصل‌‌تر خود را به اشکال آماری و تحلیلی از وضعیت حقوق بشر در ایران منتشر می‌کند.

اعدام

مردادماه با قریب به ۶۹ مورد اعدام همچنان بازگو کننده نقض حق حیات در دستگاه قضایی جمهوری اسلامی ایران است. بنا بر گزارش نهادهای بین‌المللی، ایران به تناسب سرانه جمعیت و میزان اعدام، رتبه نخست اعدام شهروندان خود در دنیا را دارد. از مهمترین رویداد ها در این باره می‌توان به اجرای حکم سه زندانی که پیشتر از بابت اتهامات مرتبط با مواد مخدر به اعدام محکوم شده بودند، در زندان پارسیلون خرم آباد اشاره کرد:

در ماه سپری شده، حکم اعدام پنج زندانی در زندان های قزوین، کرمان و کهنوج، یک زندانی در زندان زابل، سه زندانی در شیراز و همدان، دو زندانی در زندان وکیل آباد مشهد، دو زندانی در زندان اراک، یک زندانی در زندان بیرجند، چهار زندانی در زندان زاهدان، دو زندانی در زندان همدان و یک زندانی در زندان کهنوج به اجرا درآمد. در ضمن، دو متهم از بابت اتهام قتل و زنای محصنه در تهران و یک زن از بابت اتهام قتل در تهران به اعدام محکوم شدند.

 

به علاوه، سید محمدجواد وفایی ثانی، زندانی سیاسی توسط شعبه دوم دادگاه انقلاب مشهد به اعدام محکوم شد. حکم اعدام آقای وفایی ثانی، پیشتر در دیوان عالی کشور نقض و پرونده وی به شعبه هم عرض ارجاع شده بود. بیش از ۷۵ درصد اعدام های صورت گرفته در ایران توسط دولت یا نهاد قضایی اطلاع رسانی نمی‌شوند که نهادهای حقوق بشری اصطلاحا آن را اعدام “مخفیانه” می‌خوانند.

 

آزادی اندیشه و بیان

در مردادماه، شرمین حبیبی، فروغ تقی پور، مرضیه فارسی، دنیا حسینی، علی اصغر حسنی راد، نازیلا معروفیان، نرگس سرداری، مهدی و مجید نیک عهد، مژگان ایلانلو در تهران، سیزده نفر در گیلان، زیبا قلیچ‌ خانی در بیجار، محمد (کوروش) وزیری، آرش و شهناز قنبری، پویا دانا در اصفهان، ده شهروند در دهلران، مهدی شکی مشهدی، خسرو علیکردی در مشهد، رضا ببرنژاد در قوچان، وحید سرخ گل در کرمانشاه، محمد سلطانی در اراک، شاکر بوری در آبادان و حبیب موسوی در گرگان بازداشت شدند.

در ماه سپری شده محکومیت های متعددی صورت گرفت که از این تعداد می توان به محکومیت حمید قره‌ حسنلو، رضا آریا، حسین محمدی، مهدی محمدی، محمدامین اخلاقی ساوجبلاغی، امین مهدی شکراللهی، فرزانه قره حسنلو و علی معظمی گودرزی از متهمان پرونده موسوم به «قتل بسیجی روح الله عجمیان» توسط دیوان عالی کشور مجموعا به ۶۵ سال زندان و تبعید، کیوان صمیمی به شش سال حبس، فرید صفرلی به دو سال حبس، محمد مرادی کیاپی به شش سال حبس و مجازات های تکمیلی، پیمان فرهنگیان به یک سال حبس، دو سال اقامت اجباری در شهرستان زابل، دو سال ممنوعیت خروج از کشور و محرومیت اجتماعی، فرشته منصوری به شش ماه و یک روز حبس، معصومه سلیمانی به یک سال حبس، حمزه درویش به چهارده سال حبس در تبعید، هستی امیری و ضیا نبوی هر کدام به یک سال حبس تعزیری، زینب زمان به یکسال حبس تعلیقی و منع معاشرت با دیگران، سیامک ابراهیمی و شاهرخ احمدی به ۹ سال و هشت ماه، نرگس محمدی به یک سال حبس، سعیده شفیعی و نسیم سلطان بیگی هر کدام به تحمل چهار سال و سه ماه حبس تعزیری، جلال فاطمی به یکسال حبس تعزیری اشاره کرد.

به علاوه، حبیب موسوی در شعبه یکم دادگاه انقلاب گرگان، حمید رضا نجفی در شعبه چهارم بازپرسی دادسرای عمومی و انقلاب اراک، عاتکه رجبی در شعبه هفتم دادگاه انقلاب مشهد، اسدالله فخیمی و همسرش حوری خانپور در شعبه یکم بازپرسی دادسرای اوین، سپیده قلیان در شعبه ۱۲۰۷ کیفری دو مجتمع قضایی شهید کچویی تهران، زینب زمان در شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب تهران و یاشار تبریزی در دادگاه انقلاب شهرستان شهریار محاکمه شدند. به علاوه، خدیجه مهدی پور، عثمان ارس زاده، سهند نورمحمدزاده و آذر کروندی موسی زاده راهی زندان های ایلام، اشنویه، کهنوج و اوین شدند.

از سوی دیگر، حسن درافتاده و ماردین درافتاده، پدر و برادر کومار درافتاده، از جانباختگان اعتراضات سراسری ۱۴۰۱، به اداره اطلاعات پیرانشهر احضار و مورد بازجویی قرار گرفتند. لازم به ذکر است، منازل الهه عسکری در تهران، محمد سلطانی در اراک و امید مظلوم در مهاباد مورد تفتیش ماموران امنیتی قرار گرفت.

 

زندان

در این ماه، حمزه درویش زندانی سنی مذهب محبوس در زندان لاکان رشت، از طریق بلعیدن قرص دست به خودکشی زد. این زندانی پس از اقدام به خودکشی به بیمارستانی در رشت منتقل و بستری شده است. در ضمن، یک زندانی محبوس در زندان تهران بزرگ، از طریق بریدن رگ دست خود اقدام به خودکشی کرد و به بیمارستان خارج از زندان منتقل شد. همچنین، بهروز ایزدی راد محبوس در زندان امیرآباد گرگان در زمان بازجویی مورد ضرب و شتم قرار گرفته است. همچنین آقای ایزدی راد از بیماری عفونت گوش رنج میبرد. عدم رسیدگی پزشکی به وضعیت این شهروند بازداشتی، وخامت حال وی را در پی داشته است. در ضمن، سامان صیدی (یاسین)، از بازداشت شدگان اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ از بیمارستان رازی به زندان رجایی شهر کرج بازگردانده شد. انتقال آقای صیدی به بیمارستان رازی به دلیل شرایط نامناسب روحی وی در زندان صورت گرفت. سامان در بیمارستان با دستبند و پابند به تخت بسته شد. او در پی خودداری از تزریق آمپولی که نام آن را نمیدانست، توسط نیروهای امنیتی مورد ضرب و شتم قرار گرفت.

همینطور، پلیس جزیره کیش از بازداشت یک زن به دلیل ارسال ویدیویی به یک رسانه خارج از کشور، خبر داد. اخیرا ویدیویی از “اعترافات اجباری” این زن توسط رسانه های رسمی منتشر شده است. از سوی دیگر، جعفر ابراهیمی، رسول بداقی، کامیار فکور، آرش جوهری، سیدجواد سیدی، اردوان فلاحی، نصراله فلاحی، علی یونسی، میریوسف یونسی، امیرحسین مرادی، رضا شهابی، حسن سعیدی، کیوان مهتدی و امیرسالار داودی، زندانیان سیاسی محبوس در بند ۴ زندان اوین، بدون رعایت اصل تفکیک جرائم در این زندان بسر میبرند. به گفته تعدادی از اعضای خانواده های زندانیان این بند، این چهارده زندانی در اعتراض به عدم رعایت اصل تفکیک جرائم و بی تفاوتی رئیس زندان، از دریافت غذا خودداری کرده اند.

برخی زندانیان در دوران بازداشت و یا حبس خود در کنار مشکلات هر روزه زندان به ناچار برای شنیده شدن دادخواهی‌شان دست به اعتصاب غذا می‌زنند. در مردادماه، نوید محمدنژاد، مهرداد قیصربیگی، ایوب گراوند و یونس گراوند در بازداشتگاه مرکزی ایلام در اعتراض به تداوم بازداشت خود دست به اعتصاب زده اند. در این ماه، سه زندانی در زندان قزلحصار کرج جهت اجرای حکم اعدام، آرش قنبری و شهناز قنبری در زندان دستگرد اصفهان و محمد نوری زاد محبوس در زندان اوین به سلول‌ های انفرادی زندان منتقل شدند.

از طرفی، پویا دانا، پویا طالبیان، آرش قنبری و شهناز قنبری در زندان دستگرد اصفهان، طاهر رئیسی در جاسک، فروغ سمیع نیا در رشت، سوزان عید محمدزادگان و نیوشا بدیعی ثابت در زندان بابل، اسدالله هادی در زندان اوین، امید مظلوم در زندان مهاباد، مهدی تبوراک در زندان میناب، مریم عباسی نیکو در زندان دولت آباد اصفهان، بهروز ایزدی راد در زندان امیرآباد گرگان، کبیر محمدی در بازداشتگاه اداره اطلاعات سنندج، مریم فرهنگ و پویا طالبیان در اصفهان و کیوان جلیل در اصفهان در بازداشت و بلاتکلیفی بسر میبرند.

حق درمان و رسیدگی پزشکی همواره از مهم‌ترین موارد نقض حقوق زندانیان در ایران به شمار می‌رود. از این قرار، در این ماه، طاهر قدیریان، جعفر ابراهیمی، حامی بهادری در زندان اوین، هاشم خواستار در زندان وکیل آباد مشهد و یونس آزادبر در زندان لاکان رشت از دریافت خدمات درمانی محروم بودند. با وجود خطرهای موجود، محرومیت زندانیان از اعزام به مرخصی به وفور گزارش شده است که از مهمترین آنها میتوان به زهره سرو، آرش جوهری در زندان اوین، سیاوش حیاتی در زندان دیزل آباد کرمانشاه اشاره کرد.

 

اقلیت های ملی و مذهبی

اتنیک ها در مردادماه نیز زیر فشار فزاینده بازداشت‌ها و احضارها بودند. در این ماه، محمد ایلاتی، فعال ترک (آذربایجانی) با دریافت ابلاغیه ای به دادگاه انقلاب عجب شیر احضار شد. به علاوه، وحید ابهری، سارا طوری و اشکان سعادت مهر، سه فعال ترک (آذربایجانی) به اداره اطلاعات شهرهای تبریز و ارومیه به صورت تلفنی احضار شدند. در ضمن، علی رضی زاده نظرلو، فعال ترک (آذربایجانی) توسط شعبه پانزدهم دادگاه انقلاب تهران به دو سال حبس تعزیری، دو سال ممنوعیت خروج از کشور و منع عضویت در گروه ها و دسته جات محکوم شد.

 

اعمال فشار و تهدید اقلیت‌های مذهبی در این ماه نیز ادامه داشت

در این ماه، شبنم تبیانیان، انیسا فنائیان در سمنان، آرش نبوی در اصفهان، سوزان عید محمدزادگان، نیوشا بدیعی ثابت در بابل، جمال الدین خانجانی و ماریا خانجانی در تهران بازداشت شدند. در ضمن، نیروهای امنیتی اقدام به تفتیش منزل الدین خانجانی و ماریا خانجانی کرده و لوازم دیجیتال از جمله لپ تاب و کیس کامپیوتر این حوزه را ضبط کرده و با خود برده اند. گفتنی است، سوسن بادوام به ۴ سال حبس، هوشیدر زارعی به شش سال حبس، محرومیت های اجتماعی و جزای نقدی، مهوش ثابت و فریبا کمال آبادی به ۲۰ سال حبس، ساناز تفضلی به ده سال و نه ماه حبس و حامی بهادری به شش سال حبس محکوم شدند.

به علاوه، مهسا تیرگر بهنمیری، رامله تیرگرنژاد، الهام شارقی آرانی، نکیسا صادقی، صدف شیخ زاده، شهرزاد مستوری، نگین رضایی، کامیار حبیبی و سامان استوار، شهروندان بهائی جهت تحمل دوران محکومیت خود راهی زندان کچویی و ندامتگاه مرکزی کرج شدند.

 

زنان

در مردادماه، یک زن در شهرستان پاکدشت واقع در استان تهران به دلیل اختلافات خانوادگی توسط همسرش به قتل رسید. متهم پس از این واقعه متواری شده است. همچنین، مردی در شهرستان رباط کریم واقع در استان تهران با انگیزه ناموسی توسط دایی خود به قتل رسید. همینطور، یک زن در قم به دلیل اختلافات خانوادگی توسط همسرش به قتل رسید. متهم پس از این واقعه متواری شده است.

به علاوه، رئیس کل دادگستری استان خراسان جنوبی اعلام کرد که از ابتدای امسال تاکنون برای ۱۴۵ شهروند به دلیل کشف حجاب پرونده قضایی تشکیل شد. به گفته وی، از این تعداد در ۱۱۵ پرونده رای صادر شده است. به علاوه، یک زن جوان در اصفهان به دلیل آنچه “کشف حجاب” و “آتش زدن پرچم و بی حرمتی به امام سوم شیعیان” عنوان شده، بازداشت شد. همزمان ویدیویی از “اعتراف اجباری” این شهروند توسط رسانه های رسمی منتشر شده است.

به علاوه، تعدادی از شهروندان در مازندران از جمله پنج تن از گردانندگان صفحات اینستاگرامی، به دلیل آنچه “ساخت محتوا با مضمون تمسخر حجاب” عنوان شده، بازداشت شدند. همزمان اماکن کسب این افراد اعم از آرایشگاه زنانه و باشگاه ورزشی، توسط پلیس اداره اماکن این استان پلمب شد. همینطور، دخالت یک فرد تحت عنوان “امر به معروف” در نوع پوشش یک شهروند زن در سبزوار به بروز درگیری میان آنها انجامید. در این رابطه شامگاه دوشنبه شانزدهم مردادماه، این زن با هویت شکیبا یزدانی بازداشت و به زندان این شهر منتقل شد.

 

کارگران و اصناف

در ماهی که سپری شد ۱۱۰ کارگر در سایه فقدان ایمنی محیط و شرایط کار در اقصی نقاط کشور دچار حادثه شدند. ایران در زمینه رعایت مسائل ایمنی کار در میان کشورهای جهان رتبه ۱۰۲ را به خود اختصاص داده ‌که رتبه بسیار پایینی است. در مردادماه، عدم رعایت ایمنی کار ۶۹ کارگر را مصدوم و ۴۱ تن دیگر را به کام مرگ کشاند.

از اخبار مرتبط در این حوزه می توان به مرگ و مصدومیت چهار نفر در شیروان، اصفهان و تهران، مرگ و مصدومیت دو کارگر در تبریز و رشت، مرگ و مصدومیت سه کارگر در کرج، تهران و سقز، مرگ و مصدومیت ۹ کارگر در نیشابور و اسفراین، مرگ و مصدومیت سه کارگر و تعدادی آتش نشان در شادگان، خواف و کرج، مرگ و مصدومیت چهار کارگر در زاهدان و بوشهر، مرگ و مصدومیت پنج کارگر در شیراز، مرگ و مصدومیت چهار کارگر در شاهرود و گچساران، مرگ و مصدومیت سه کارگر در دورود و مرند، مرگ و مصدومیت ده کارگر تهران، زاهدان، مهاباد و کارون و مرگ و مصدومیت سه کارگر در مشهد اشاره کرد.

در مردادماه، دستکم ۱۷۵ تجمع اعتراضی برگزار شد که از مهمترین آنها میتوان به تجمع اعتراضی دامداران مجتمع دام گستر فشافویه در تهران، کارگران مجتمع نفلین سینیت کلیبر، پرسنل مترو در ایستگاه مترو بهارستان تهران، کارگران پیمانکاری ابنیه فنی رضوان درود در استان کرمان، کارگزاران مخابرات روستایی در خوزستان، لرستان و خراسان رضوی، کارگران تعمیرات اساسی پالایشگاه نفت آبادان، کارگران شرکت کارتن ایران در تهران، کارگران شرکت نفت و گاز کارون، کارگران نساجی بروجرد، کشاورزان شادگان و کارگران پیمانکاری معدن چادرملو در یزد اشاره کرد.

همینطور، بازنشستگان مخابرات در شهرهای مختلف، بازنشستگان صنعت فولاد در اصفهان، بازنشستگان تامین اجتماعی در شهرهای مختلف، بازنشستگان فولاد در منطقه البرز غربی و بازنشستگان کشوری مقابل ساختمان های صندوق بازنشستگی و استانداری شهرهای کرمانشاه، یزد، شیراز، اردبیل، قزوین و سنندج تجمع اعتراضی برگزار کردند. به علاوه، کارگران پیمانکاری ابنیه فنی رضوان درود در استان کرمان و کارگران معدن چادرملو در یزد دست به اعتصاب زدند. همینطور، کارگران شهرداری خاش، کارگران آبفای اهواز و کارگران مخابرات روستایی در چند استان از معوقات مزدی خود خبر دادند.

به علاوه، روز چهارشنبه بیست و پنجم مرداد، یک کارگر اخراجی روز مزد پالایشگاه نفت آبادان به زندگی خود پایان داد. در ضمن، شامگاه چهارشنبه چهارم مرداد، یکی از کارکنان پتروشیمی چوار ایلام به دلیل اخراج از محل کار به زندگی خود پایان داد. همینطور، ریحانه انصاری نژاد فعال کارگری، توسط دادگاه انقلاب تهران به چهار سال حبس تعزیری و محرومیت های اجتماعی محکوم شد. با اعمال ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی، مجازات اشد یعنی چهار سال حبس برای وی قابل اجرا خواهد بود. همچنین، ابوالفضل خوران، فعال صنفی معلمان استان مرکزی، به هیات رسیدگی به تخلفات اداری کارمندان این استان و سارا سیاه پور، فعال صنفی معلمان، به هیات بدوی رسیدگی به تخلفات اداری کارمندان استان البرز احضار شدند.

 

به علاوه، لیدا اسماعیلی، فعال صنفی فرهنگیان البرز توسط هیات بدوی رسیدگی به تخلفات اداری به بازنشستگی اجباری و علیرضا همتی فعال صنفی فرهنگیان ایلام توسط هیات تجدیدنظر رسیدگی به تخلفات به مدت سه ماه به انفصال موقت از خدمت محکوم شدند. در ضمن، جلسه دادگاه رسیدگی به اتهامات غلامرضا اکبرزاده باغبان، تیمور باقری، حسین مهدی زاده و طهماسب سهرابی، از فعالان صنفی معلمان گیلان در شعبه سوم دادگاه انقلاب رشت برگزار شد.

www.hra-news.org

۱ شهریور ۱۴۰۲