by ... the writer | 4.سپتامبر 2025 | مقالات
بازدیدها: 20
مقدمه
لغو ناگهانی کنسرت رایگان همایون شجریان در میدان آزادی، نه تنها یک رخداد فرهنگی خنثی نبود، بلکه به مثابه آینه‌ای تمام‌قد، ضعف‌ها و هراس‌های ساختاری حکومت ایران را برملا ساخت. ماجرا نشان داد که حتی یک گردهمایی هنری و موسیقایی، وقتی به میدان آزادی و جمعیت میلیونی پیوند می‌خورد، برای حکومت به یک بحران امنیتی تبدیل می‌شود. این رخداد، پرسش‌های مهمی درباره رابطه‌ی مردم و حاکمیت، ظرفیت مدیریت نهادی، و میزان تاب‌آوری سیاسی جمهوری اسلامی برانگیخت.
۱. منشأ و روند ماجرا
ماجرا از آنجا آغاز شد که همایون شجریان رسماً اعلام کرد مجوز برگزاری کنسرت رایگان در میدان آزادی صادر شده است. رسانه‌های رسمی در ابتدا با شور و هیجان از آن استقبال کردند و آن را نشانه‌ای از «نشاط اجتماعی» و «گشایش فرهنگی» خواندند. اما تنها دو روز پیش از اجرا، هنرمند خبر لغو را اعلام کرد و علت را «مشکلات لجستیکی و عدم امکان مدیریت جمعیت» دانست.
به فاصله کوتاهی، گزارش‌ها از اختلاف میان وزارت ارشاد، شهرداری تهران و سایر نهادهای امنیتی حکایت کردند. در واقع، آنچه ابتدا چراغ سبز حاکمیت به نظر می‌رسید، ناگهان به دیواری بلند از ترس و تردید بدل شد.
۲. چرا لغو شد؟
لغو این کنسرت را می‌توان محصول سه عامل در هم‌تنیده دانست:
۱. ریسک امنیتی و سیاسی:
میدان آزادی، به‌عنوان نمادی تاریخی از انقلاب ۵۷ و محل تجمع‌های اعتراضی، همواره برای حکومت حساسیت‌برانگیز بوده است. حضور صدها هزار نفر در چنین مکانی، حتی با نیت موسیقایی، می‌توانست به بستری برای شعارهای سیاسی و براندازانه بدل شود. در چنین شرایطی، رژیم یا باید به سرکوب فوری دست می‌زد – که مشروعیتش را بیش از پیش فرسوده می‌کرد – یا با ناتوانی در کنترل شعارها، عملاً صحنه‌ای از ضعف اقتدار خود را به نمایش می‌گذاشت.
۲. ناهماهنگی نهادی:
وزارت ارشاد مجوز داده بود، شهرداری مسئول فضا و تجهیزات بود، و نهادهای امنیتی سایه‌ای سنگین بر ماجرا انداخته بودند. هیچ نهادی حاضر نشد مسئولیت ریسک را بپذیرد. این ناهماهنگی بازتابی است از بحران ساختاری در نظام حکمرانی ایران، جایی که مراکز متعدد قدرت، به‌جای مدیریت مشترک، یکدیگر را خنثی می‌کنند.
۳. محاسبه رسانه‌ای ناکام:
در ابتدا کنسرت می‌توانست برای حکومت به نمایش «فضای باز فرهنگی» بدل شود. اما هزینه‌های احتمالی – از شعارهای ضدحکومتی تا خطر از دست رفتن کنترل جمعیت – به مراتب بیشتر از منافع تبلیغاتی ارزیابی شد. اینجا عقلانیت امنیتی بر عقلانیت تبلیغاتی غلبه کرد.
۳. منافع و خطرات برای حکومت
اگر کنسرت برگزار می‌شد، حکومت می‌توانست از آن برای نشان دادن «عادی‌سازی» در داخل و خارج بهره ببرد، شکاف‌هایی میان مخالفان ایجاد کند و تصویری از جامعه‌ای آرام به جهان ارائه دهد.
اما خطرات، بسیار جدی‌تر بودند: احتمال سر دادن شعارهای سیاسی، امکان خروج کنترل از دست نیروهای امنیتی، و در نهایت پخش جهانی تصاویر ضعف اقتدار. همین موازنه‌ی پرریسک، حکومت را واداشت عقب‌نشینی کند.
۴. پیامدها برای جامعه و اپوزیسیون
برای مردم، این لغو به معنای از دست رفتن فرصتی کم‌نظیر برای لذت بردن از موسیقی در فضای عمومی بود. اما مهم‌تر از آن، نشان داد که حاکمیت حتی از شادی جمعی نیز بیمناک است. این سرخوردگی می‌تواند به بی‌اعتمادی عمیق‌تر نسبت به وعده‌های رسمی بیانجامد.
برای اپوزیسیون، این رخداد سندی زنده از ترس ساختاری حکومت از مردم است. لغو کنسرت را می‌توان به عنوان مثالی روشن از این واقعیت دانست که حتی یک گردهمایی فرهنگی ساده می‌تواند برای حکومت تهدیدی سیاسی تلقی شود.
۵. بازتاب خارجی
لغو کنسرت، برخلاف نیت اولیه حکومت، پیامدهای منفی در عرصه بین‌المللی داشت. رسانه‌های جهانی آن را به‌عنوان نشانه‌ای از هراس حکومت از مردم و ضعف در مدیریت اجتماعی تحلیل کردند. به جای تصویری از «ثبات» و «گشایش»، تصویری از ترس و بی‌اعتمادی حاکمیت مخابره شد.
۶. جمع‌بندی
لغو کنسرت همایون شجریان در میدان آزادی، بیش از آنکه یک اتفاق فرهنگی باشد، یک رویداد سیاسی بود. این ماجرا سه حقیقت بنیادی را برملا کرد:
۱. ترس سیستماتیک حکومت از هر نوع تجمع مردمی، حتی اگر به نام هنر و موسیقی باشد.
۲. شکاف نهادی و ناتوانی ساختار قدرت در مدیریت رویدادهای بزرگ اجتماعی.
۳. فرصت‌سوزی در عرصه تبلیغات خارجی، که بار دیگر نشان داد حکومت حاضر است حتی منافع خود را قربانی هراس از مردم کند.
در نهایت، لغو این کنسرت یادآور این واقعیت است که در جامعه‌ای که حکومت از گردهمایی مردمانش می‌هراسد، موسیقی نه تنها هنری بی‌خطر نیست، بلکه به سلاحی نمادین در برابر اقتدارگرایی بدل می‌شود.
افشین جم
by ... the writer | 23.جولای 2025 | مقالات
بازدیدها: 3
گروهی از مردم به قطع مکرر برق و آب در شامگاه ۳۰ و ۳۱ تیر در مقابل فرمانداری این شهر در خراسان رضوی تجمع کردند. شاهدان عینی اول مرداد در رسانه‌ها می‌گویند که نیروهای امنیتی دیشب پس از سر دادن شعار در این تجمع مسالمت‌آمیز چند نفر را بازداشت کرده‌‌اند که در مواردی با مقاومت حاضران روبرو شده است.
بنابر گزارش‌ها ده‌ها نفر از شهروندان و کسبه سبزوار در دو شب متوالی با حضور در میدان فرمانداری سبزوار خواستار پایان قطع پیاپی برق و رسیدگی به وضعیت تامین برق و آب گرمای حدود ۴۰ درجه‌ای در این شهر شدند. گفته می‌شود که فرماندار سبزوار شامگاه ۳۱ تیر دقایقی در میان جمعیت حاضر شد.
حسین ریاضی، مدیرعامل آبفای سبزوار ۳۱ تیر درباره وضعیت این شهر گفت: «قطعی رسمی و برنامه‌ریزی‌شده نداریم اما به دلیل محدودیت شدید منابع، در برخی ساعات روز ناگزیر به کاهش فشار آب هستیم. مدیریت فشار، گرفتگی شبکه یا قطع برق، دلایل بی‌آبی برخی مشترکان است.»
در پی هشدار سازمان هواشناسی برای تشدید گرما شرکت توزیع نیروی برق منطقه‌ای در بسیاری از شهرهای ایران دوباره برنامه خاموشی برق در مناطق مختلف را اعلام کرد و چهارشنبه اول مرداد حدود نیمی از استان‌های ایران تعطیل اعلام شده‌‌اند. در جدول‌های منتشر شده برنامه خاموشی یک تا دوساعته دیده می‌شود. به دلیل افت فشار آب، بسیاری از خانه‌‌های مسکونی که به توصیه مقامات پمپ آب خریده و نصب‌کرده‌اند، با قطعی آب هم روبرو می‌شوند.
by ... the writer | 20.جولای 2025 | مقالات
بازدیدها: 3
به گزارش خبرگزاری ها، صبح جمعه ۲۷ تیرماه ۱۴۰۴، پارلمان بلژیک با اکثریت قاطع آرا قطعنامه‌ای را به تصویب رساند که خواستار شناسایی رسمی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به‌عنوان یک سازمان تروریستی است.
بر اساس نتایج اعلام‌شده: «این قطعنامه با ۱۳۵ رأی موافق، ۱۴ رأی ممتنع، و بدون هیچ رأی مخالف در صحن پارلمان بلژیک به تصویب رسید.»
این قطعنامه که پیش‌تر در کمیسیون امور خارجی پارلمان بلژیک نیز تأیید شده بود، دولت این کشور را موظف می‌کند تا موضوع تروریستی شناختن سپاه پاسداران را در سطح اتحادیه اروپا پیگیری کرده و سایر کشورهای اروپایی را برای همراهی با این تصمیم قانع سازد.
این اقدام پارلمان بلژیک در ادامه موج فشارهای بین‌المللی علیه سپاه پاسداران، به‌ویژه در پی سرکوب اعتراضات مردمی و اقدامات امنیتی این نهاد در داخل و خارج از ایران، ارزیابی می‌شود.
by ... the writer | 12.جولای 2025 | مقالات
بازدیدها: 6
«نگرانی عمیق» کمیته اعطای جایزه نوبل صلح از «تهدیدهای حکومتی» علیه جان نرگس محمدیکمیته اعطای جایزه نوبل صلح در نروژ در بیانیه‌ای هشدار داد که از گزارش‌های مربوط به وجود تهدید جدی علیه جان نرگس محمدی، برنده جایزه صلح نوبل سال ۲۰۲۳، «عمیقا نگران» شده است.
این بیانیه خبر داد که نرگس محمدی که «به دلیل مبارزه علیه سرکوب زنان در ایران، تلاش برای بهبود وضعیت حقوق بشر و آزادی برای همگان» برنده نوبل صلح شد، در تماس تلفنی فوری با یورگن واتنه فریدنس، رئیس کمیته نوبل نروژ، اطلاع داده که هشدارهایی در مورد جان خود دریافت کرده است.
به گفته خانم محمدی، این هشدارها از طریق وکلای او و همچنین «کانال‌های غیرمستقیم» به آگاهی‌اش رسیده است.
به گفته نرگس محمدی، او از سوی مأموران حکومت ایران «مستقیم و غیرمستقیم» به «حذف فیزیکی» تهدید شده است.
کمیته نوبل نوشت این تهدیدها نشان می‌دهد که امنیت خانم محمدی در خطر است و «عوامل حکومت» جمهوری اسلامی از وی خواسته‌اند تعهد بدهد تا به تمامی فعالیت‌های خود در ایران و همچنین هر گونه حمایت بین‌المللی یا حضور در رسانه‌ها در حمایت از دموکراسی، حقوق بشر و آزادی «پایان دهد».
رئیس کمیته نوبل با ابراز «نگرانی عمیق» از تهدیدها علیه نرگس محمدی و اصولا علیه همه شهروندان ایرانی منتقد، از مقامات جمهوری اسلامی خواست جان و آزادی بیان آنها را تضمین کند.
by ... the writer | 12.جولای 2025 | مقالات
بازدیدها: 7
میرحسین موسوی خواستار برگزاری رفراندوم برای تأسیس مجلس مؤسسان قانون اساسی شدمیرحسین موسوی در بیانیه‌ای به حاکمان ایران گفت “ساختار نظام نماینده همه ایرانیان نیست.” او خواهان برگزاری رفرندام برای تاسیس مجلس موسسان و آزادی همه زندانیان سیاسی شد.متن کامل بیانیه:
بسم الله الرحمن الرحیم
▫در جریان جنایات اخیر اسرائیل و آمریکا علیه میهن عزیزمان یک بار دیگر عیار مردم ایران محک خورد و امتیازی بر امتیازات کارنامه تاریخی‌‌شان افزوده شد؛ و این نه فقط به خاطر همبستگی آنان در برابر دشمن، که به واسطه ایستادگی آنها در عین رنجیدگی‌های عمیق بود. در حالی که فرزندان نظامی ملت شهید یا غافلگیر شده بودند دوراندیشی ستودنی مردم نقشه‌های شوم متجاوزان را ناکام گذاشت. اینک پس از سپری شدن آن روزها، هولناک خواهد بود اگر کسانی با رویاپردازی واکنش جامعه را تاییدی بر شیوه حکمرانی ناکارآمدشان بپندارند یا جلوه دهند. چنین اشتباهی ملت را دلسرد و بیگانه را امیدوار خواهد کرد که شاید بار بعد بتواند خدای‌ناکرده در سپری که او را ناکام گذاشت رخنه‌ای بیابد.
▫مردم پس از آنچه گذشت انتظاراتی از حکومت دارند که بی‌پاسخ ماندن‌شان دشمن را شاد می‌کند. در کوتاه‌مدت، اقداماتی سریع و نمادین چون آزادی زندانیان سیاسی و تغییر واضح در رویکردهای رسانه ملی کمترین توقعات است. علاوه بر این، وضعیت تلخی که برای کشور پیش آمد نتیجه یک رشته خطاهای بزرگ بود. تجربه جنگ دوازده روزه نشان داد که ضامن نجات کشور احترام به حق تعیین سرنوشت همه شهروندان است و ساختار کنونی نظام نماینده همه ایرانیان نیست. مردم می‌خواهند شاهد تجدیدنظر در آن خطاها باشند. برگزاری رفراندوم برای تاسیس مجلس موسسان قانون اساسی، راه را برای تحقق حق تعیین سرنوشت مردم هموار و دشمنان این مرز و بوم را از دخالت در امور کشور مأیوس می‌کند.
«إنّ لربّکم فی ایام دَهرکُم نفَحات، ألا فتَعرّضوا لها و لا تعرضوا عنها». به راستی که در روزهای زمانه نسیم‌هایی از فرصت از سوی پروردگارتان هست، هان که آنها را دریابید و روی از آنها برنتابید.
اینجانب ضمن محکوم کردن تجاوزات اخیر علیه کشورمان به خانواده‌های داغدار و آسیب‌دیده تسلیت می‌گویم و برای شهدای این ایام رحمت و مغفرت آرزو می‌کنم.
میرحسین موسوی
۲۰ تیرماه ۱۴۰۴
