اقلیت قومی و مذهبی بلوچ‌ها، عمدتاً سنی‌مذهب، که در استان سیستان و بلوچستان سکونت دارند، طی سه سال گذشته با سرکوب‌های سیستماتیک، بازداشت‌های دسته جمعی، اعدام‌های گسترده و ناپدیدسازی‌های اجباری روبرو بوده‌اند.
به عنوان مثال، در مارس ۲۰۲۵، حداقل ۲۰ جوان بلوچ توسط نیروهای پلیس زاهدان دستگیر و به مکان نامعلومی منتقل شدند. گزارش‌های سازمان ملل متحد (UN) و گروه‌های فعال حقوق بشر، از جمله OHCHR، نگرانی‌هایی در مورد “عملیات ناپدیدسازی اجباری” علیه اقلیت‌های قومی، از جمله بلوچ‌ها، مطرح کرده‌اند. بلوچ‌ها اغلب با دستگیری‌های بدون دلیل، شکنجه و دادرسی‌های ناعادلانه مواجه هستند، که می‌تواند شامل انتقال به مکان‌های نامعلوم و خطر اعدام باشد.
فصل اول: موج خون – آمار تکان‌دهنده اعدام‌ها
در سه سال اخیر، تعداد اعدام‌ها در میان بلوچ‌ها به شکل بی‌سابقه‌ای افزایش یافته است. آنها با وجود تشکیل تنها حدود ٪۵ از جمعیت ایران، بین ۱۱ تا ۲۰ ٪ کل اعدام‌ها را شامل می‌شوند. موج اعدام بلوچ‌ها بخصوص جوانان معترض بلوچ در سال‌های اخیر، به‌ویژه از سال ۲۰۲۲ به بعد، به شدت افزایش یافته است.
آمار اعدام‌ها در سال ۲۰۲۳:
در سال ۲۰۲۳، حداقل ۱۸۴ زندانی بلوچ در ۲۶ شهر مختلف ایران اعدام شدند. از این تعداد، ۵۴ نفر در زندان مرکزی زاهدان و ۳۱ نفر در زندان بیرجند اعدام شدند. همچنین، حداقل ۴ زن بلوچ در میان این اعدام‌شدگان بودند.
سازمان عفو بین الملل اعلام کرد که در سال ۲۰۲۳، کل تعداد اعدام‌ها در ایران به ۸۵۳ نفر رسید، که بیشترین تعداد در ۸ سال گذشته بود. از این تعداد، ۱۳۸ نفر از آنها بلوچ بودند. این نشان‌دهنده فشار بیش از حد بر این اقلیت است.
بسیاری از این اعدام‌ها به جرم مواد مخدر یا اتهامات امنیتی انجام شده‌اند، که اغلب با دادرسی‌های ناعادلانه همراه بوده است. گزارش‌ها نشان می‌دهد که شکنجه، حبس انفرادی طولانی‌مدت و اعترافات اجباری بخشی از روند محاکمه بوده است.
در سال ۲۰۲۲، در ۱۲۰ روز، حداقل ۸۱ زندانی بلوچ به جرم‌های جعلی اعدام شده‌اند، که نشان‌دهنده افزایش قابل توجه اعدام‌ها در بازه زمانی کوتاه است.
در فوریه ۲۰۲۱، سازمان ملل متحد اعلام کرد که حداقل ۲۱ زندانی بلوچ از دسامبر ۲۰۲۰ تا فوریه ۲۰۲۱ در زندان‌های زاهدان، مشهد و اصفهان اعدام شده‌اند، که بسیاری از آنها به جرم مواد مخدر یا امنیت ملی محکوم شده بودند.
آمار اعدام‌ها (۲۰۲۲ تا ۲۰۲۴):
سال
کل اعدام‌ها
اعدام بلوچ‌ها
درصد اعدام‌های بلوچ
۲۰۲۲
۵۷۶ نفر
۸۱ نفر (در ۱۲۰ روز)
۱۴درصد
۲۰۲۳
۸۵۳ نفر
۱۳۸ نفر
۱۶دصد
۲۰۲۴
حداقل ۹۰۱ نفر
۱۰۱ نفر
۱۱درصد
نمونه‌هایی از اعدام‌شدگان بلوچ:
عبدالغفار براهویی، پرویز دستکاله و عبدالصمد گرگیج – اعدام‌شده در مشهد، اردیبهشت ۱۴۰۴
رستم زین‌الدینی – اعدام‌شده در زندان زاهدان به اتهام سیاسی (عضویت در جیش‌العدل).
شعیب میربلوچزهی ریگی – نوجوان ۱۸ ساله معترض، اعدام‌شده پس از شکنجه و اعتراف اجباری.
منصور و نظام‌الدین هوت – دو جوان معترض بلوچ، محاکمه ناعادلانه و اعدام‌شده در چابهار.
دو برادر و یک پدر با ۹ فرزند – اعدام‌شده در مشهد؛ نام‌ها در گزارش‌های محلی در حال پیگیری‌اند.
چهار زن بلوچ – در زندان‌های زاهدان و بیرجند اعدام شدند (سال ۲۰۲۳).
فصل دوم: اعدام زیر شکنجه – ناعادلانه، سریع، پنهانی
بازداشت بدون حکم، شکنجه، اعترافات اجباری، محرومیت از وکیل مستقل و اعدام‌های مخفیانه از ویژگی‌های دادرسی‌های مربوط به زندانیان بلوچ است. بسیاری از متهمان ماه‌ها در سلول انفرادی نگه‌داری می‌شوند، بدون دسترسی به خانواده یا وکیل، و اغلب محاکمه آنها فقط چند دقیقه به طول می‌انجامد. گزارش‌های مختلف، از جمله از سوی UN News، حاکی از وجود نقض‌های جدی حقوق بشر در مورد زندانیان بلوچ است، از جمله:
دادرسی‌های ناعادلانه و عدم دسترسی به وکیل مناسب.
استفاده از شکنجه و روش‌های غیرانسانی، مانند حبس انفرادی طولانی‌مدت.
اعدام‌های مخفیانه که توسط رسانه‌های دولتی گزارش نمی‌شوند.
بسیاری از این اعدام‌ها بدون رعایت استانداردهای بین‌المللی حقوق بشر انجام شده‌اند، از جمله عدم دسترسی به وکیل و دادرسی عادلانه.
فصل سوم: زخم‌های ماندگار – جمعه خونین زاهدان
در ۳۰ سپتامبر ۲۰۲۲ (۸ مهر ۱۴۰۱)، نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی در نماز جمعه زاهدان به روی مردم شلیک کردند. ده‌ها نفر کشته شدند. این واقعه به «جمعه خونین زاهدان» شهرت یافت. با قطع اینترنت و تهدید علما، حکومت تلاش کرد حقیقت را پنهان کند. با این حال، بیانیه‌های مولوی عبدالحمید و گزارش‌های سازمان‌هایی چون عفو بین‌الملل آن را افشا کردند.
فصل چهارم: کولبران و سوخت‌بران – در سایه گلوله
در مناطق مرزی سیستان و بلوچستان، کولبری و سوخت‌بری یکی از معدود راه‌های درآمد است. اما این فعالیت‌ها اغلب با شلیک نیروهای نظامی به قتل ختم می‌شود. در سال ۲۰۲۴، دست‌کم ۹ سوخت‌بر بلوچ در مرزها کشته شدند. نیروهای امنیتی بدون هشدار شلیک کرده‌اند و هیچ سازوکاری برای پیگرد عاملان وجود ندارد.
فصل پنجم: کودکان و نوجوانان – نسل آینده در خطر
در سال ۲۰۲۴، حداقل یک نوجوان بلوچ (زیر ۱۸ سال) اعدام شد. علاوه بر آن، نوجوانان معترض زیادی در بازداشت به سر می‌برند و تحت شکنجه و فشار برای گرفتن اعترافات ساختگی قرار دارند. ایران یکی از معدود کشورهایی است که هنوز کودکان را اعدام می‌کند.
نتیجه‌گیری و درخواست اقدام فوری
اعدام‌های گسترده، شکنجه، دادرسی‌های ناعادلانه و سرکوب‌های خیابانی، تصویری روشن از تبعیض ساختاری و خشونت دولتی علیه بلوچ‌ها را ترسیم می‌کند.
ما از جامعه بین‌المللی می‌خواهیم:
تحقیقات مستقل درباره «جمعه خونین زاهدان» آغاز شود.
گزارش پیش رو حـاصل جمع‌آوری، تجزیه، تحـلیل و مسـتند سـازی تعداد ۹۴۸۷ گزارش از وضعیت حقوق بشر منتشر شده توسط منابع خبری در محدوده یک سال میلادی گذشته (اول ژانویه ۲۰۲۴ تا اول ژانویه ۲۰۲۵) است، نسخه اولیه این گزارش در ۲۰ دسامبر ۲۰۲۴ منتشر شده بود. در گزارش بروز شده پیش رو که در دو نسخه مختصر و تکمیلی (همراه با نمودار و گراف) منتشر می شود تجزیه و تحلیل هایی ارائه خواهد شد از جمله صادر شدن بیش از ۳۳۵۷۴ ماه حکم زندان برای منتقدان و محکومیت شهروندان به ۹۹۵۷ ضربه شلاق علیرغم ماهیت غیرانسانی آن مجازات. همچنین اعدام دست کم ۹۳۰ شهروند. این گزارش که بازتاب دهنده چکیده اطلاعات منتشره از وضعیت حقوق بشر در ایران است را با حجم انبوه داده های آماری آن در پی.دی.اف. پیوست بخوانید
در آستانه‌ی روز معلم، یاد و خاطره‌ی زنده‌یاد ابوالحسن خانعلی، معلم آزاده‌ای که در دوازدهم اردیبهشت سال ۱۳۴۰ در جریان تجمع صنفی فرهنگیان به دست حکومت وقت جان باخت را گرامی می‌داریم؛ او نماد ایستادگی فرهنگیان در برابر ظلم و بی‌عدالتی بود. بیش از شصت سال از آن روز می‌گذرد اما هنوز خواسته‌های فرهنگیان بر زمین مانده و ساختار تبعیض‌آمیز حاکم بر آموزش و پرورش پابرجاست.
ما: فرهنگیان شاغل و بازنشسته ایران، در تداوم همان مسیر عزتمند، امروز نیز صدای رسای مطالبات برحق خود را از تریبون تشکل‌های صنفی اعلام می‌کنیم؛ مطالباتی که ریشه در قانون اساسی، کرامت انسانی و حقوق اولیه شغلی، معیشتی و مدنی دارد.
الف) مطالبات معیشتی
🔹تعیین دستمزد عادلانه برای معلمان شاغل و بازنشسته، به‌گونه‌ای که حداقل تا بالای سطح خط‌فقر تأمین شود.
🔹تعیین بیمه تکمیلی قوی، کارآمد و فراگیر برای همه معلمان شاغل و بازنشسته و دانش‌آموزان
🔹تعیین تکلیف فوری معلمان خرید خدمتی، حق‌التدریس و سرایداران مدرسه و رسیدگی به وضعیت معیشتی آنها از طریق پرداخت دستمزد و بیمه عادلانه.
🔹پرداخت پاداش پایان خدمت معلمان در سال بازنشستگی همچون سایر نهادهای دولتی بدون تأخیر.
🔹تدوین اساسنامه جدید صندوق ذخیره فرهنگیان با هدف تبدیل آن به شرکتی خصوصی با مالکیت و مدیریت فرهنگیان، برگزاری مجمع عمومی و انتخاب هیئت‌مدیره توسط سهام‌داران و اختصاص ارزش مالکانه به اعضای صندوق.
🔹اجرای کامل و واقعی همسان‌سازی حقوق بازنشستگان با شاغلین آموزش و پرورش.
ب) مطالبات آموزشی
🔹بازگشت به اصل آموزش رایگان مندرج در اصل ۳۰ قانون اساسی و پایان دادن به کالایی‌سازی آموزش
🔹لزوم توجه به آموزش با کیفیت در مدارس و رفع تبعیض‌های جنسیتی و ارائه آموزش‌های جنسی و اجتماعی در مدارس در جهت کاهش مشکلات اجتماعی دانش‌آموزان
🔹برنامه‌ریزی برای جلوگیری از بازماندگی از تحصیل و بازگرداندن کودکان محروم به نظام آموزشی کشور.
🔹پذیرش حق آموزش به زبان مادری و اجرای مفاد آن به عنوان گامی در راستای عدالت آموزشی.
🔹اختصاص بودجه‌ی مناسب و کافی برای مدارس
پ) مطالبات حقوقی و مدنی
🔹لغو تمامی احکام صادره توسط حراست و هیأت‌های تخلفات اداری علیه فرهنگیان و دانشجو معلمان به دلیل فعالیت‌های صنفی.
🔹به رسمیت شناختن تشکل‌های صنفی مستقل و حق تشکل یابی در چارچوب اصل ۲۶ قانون‌اساسی.
🔹حق برگزاری تجمعات بر اساس اصل ۲۷ قانون‌اساسی
🔹لغو هر گونه قرارداد یا تفاهمنامهای که باعث دخالت یا ورود نیروهای انتظامی و امنیتی به ساحت مدرسه شود.
🔹ما فرهنگیان ایران، بار دیگر اعلام می‌کنیم که این مطالبات حقوق بدیهی ماست؛ حقوقی که سال‌هاست مورد بی‌توجهی، انکار یا سرکوب قرار گرفته است. حاکمیت باید بداند که جامعه فرهنگیان دیگر حاضر نیست در برابر فقر، تبعیض، تحقیر و سیاست‌های مخرب آموزشی سکوت کند.
ما آمده‌ایم که آموزش را نجات دهیم، منزلت معلم را بازگردانیم و آینده کودکان این سرزمین را از دست‌انداز سوداگری و تبعیض بیرون بکشیم. این راه را با اتکا به وحدت، آگاهی و حق‌خواهی ادامه خواهیم داد.
در همین راستا شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران از همه‌ی همکاران شاغل و بازنشسته می‌خواهد که در تجمع روز پنجشنبه ۱۱ اردیبهشت که به مناسبت آغاز هفته‌ی معلم برگزار می‌شود شرکت کنند.
👈 زمان: روز پنجشنبه ۱۱ اردیبهشت ساعت ۱۰ صبح
👈 مکان: در مراکز استان‌ها مقابل اداره‌ی کل و در شهرستان‌ها مقابل ادارات آموزش و پرورش
شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران
اردیبهشت۱۴۰۴
به نقل از کانال شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران:
روز شنبه ۶ اردیبهشت ۱۴۰۴ با تصاویر هولناک انفجار اسکله‌ی رجایی بندرعباس آغاز شد و بی‌درنگ موجی از اندوه و خشم ایران را فراگرفت.
این بار نیز، همچون موارد مشابه، سوگواری مردم به ده‌ها پرسش بی‌پاسخ گره خورده است. آنچه در دسترس افکار عمومی است تصاویری پراکنده و گفتگوهای ضد و نقیض رسانه‌های حکومتی است. اما آنچه بر زمین واقعیت سوخته و از کف رفته جان و هستی مردم است.
حاکمیتی که یا فاجعه می‌آفریند و یا به فاجعه دامن می‌زند، این بار نیز می‌کوشد تا از واژه‌ی «حادثه» مدد بگیرد و از مسئولیت خود در اطلاع‌رسانی شفاف، به ویژه از سوی منابع مسئول، و پاسخگویی به افکار عمومی شانه خالی کند. همان‌گونه که در برابر حوادثی چون پلاسکو، سانچی، معدن طبس، کمپ ترک اعتیاد و آتش‌سوزی زندان اوین چنین کرد. با این همه در سال‌های اخیر در مواردی مانند ساقط کردن هواپیمای مسافربری و فاجعه‌ی متروپل نیز بود که پس از فاجعه، دادخواهان بازی حکومت را بر هم زدند. امید است که این بار نیز وجدان بیدار جامعه به یاری بازماندگان و دادخواهان بیاید و حافظه‌ی جمعی را از آفت فراموشی در امان نگه دارد.
کانون نویسندگان ایران درگذشت هم‌وطنان در انفجار اسکله‌ی رجایی را به بازماندگان و مردم ایران تسلیت می‌گوید و خواهان اطلاع‌رسانی شفاف و روشن شدن همه‌ی ابعاد این فاجعه است و از مردم آزاده‌ی ایران می‌خواهد در غیاب مسئولیت‌پذیری حاکمیت، از یاری به آسیب‌دیدگان دریغ نورزند.
کاظمی (وزیر آموزش و پرورش) و رادان (فرمانده پلیس) در جلسه‌ی امضای تفاهمنامهی پلیس و آموزش و پرورش
در پی انتشار خبر امضای تفاهمنامهی پلیس و آموزش و پرورش، با توجه به حساسیت موضوع و سابقه‌ی حضور پلیس در مدارس برای برای سرکوب دانش‌آموزان در جنبش «زن، زندگی، آزادی» و مسموم سازی دانش‌آموزان در سال بعد از آن که با بی تفاوتی پلیس همراه بود، انتقادات گسترده‌ای مطرح شد. تا جایی که هریک از طرفین مجبور به توضیح و انتشار گوشه‌هایی از متن تفاهمنامهی مذکور شدند.
پس از انتشار اظهارات تأسف‌برانگیز وزیر آموزش و پرورش که خود را «سرباز رادان» نامیده، شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران با شدیدترین لحن، این موضع تحقیرآمیز و نگران‌کننده را محکوم و ضمن رد و محکومیت چنین تفاهمنامهای را آن را خلاف قانون و مغایر «قانون ممنوعیت ورود نیروهای مسلح به دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور» می‌داند و خواهان لغو بلاقید و فوری این تفاهمنامه است.
از آن‌جا که علم و دانش باید به دور از هرگونه مداخله‌ی نیروهای پلیسی و امنیتی، آزادانه در محیط‌های آموزشی جریان یابد و در دسترس همگان در جامعه قرار گیرد. ورود نیروی انتظامی به مدارس و دانشگاه‌ها، تجاوزی آشکار به حریم آموزش و زندگی دانش‌آموزان و خانواده‌های آنان است که نمی‌توان و نباید آن را پذیرفت؛ شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران از همه‌ی معلمان، دانش‌آموزان و خانواده‌های آنها و دیگر اقشار جامعه می‌خواهد مسئولانه نسبت به این تفاهمنامهی غیر قانونی و سرکوبگرانه موضع گرفته و آن را محکوم کنند.
مرکز اطلاع رسانی و روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش، با انتشار متنی با عنوان «جزییات تفاهمنامهی پلیس و آموزش و پرورش» به تاریخ دوشنبه ۱۴۰۴/۰۲/۱ تفاهمنامه همکاری مشترک بین فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران و وزارت آموزش و پرورش را با هدف توسعه همکاری‌های آموزشی، اجتماعی و فرهنگی، پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، افزایش آگاهی‌های عمومی خواند که صبح روز سی و یکم فروردین ماه توسط وزیر آموزش و پرورش و فرمانده کل نیروی انتظامی امضاء شده است.
به گفته‌ی خبرنامه‌ی وزارت آ.پ جزئیات انعقاد تفاهمنامهی پلیس و وزارت آموزش و پرورش به شرح زیر است:
ماده ۱-اهداف تفاهمنامه:
۱-ترویج، توسعه نظم و انضباط اجتماعی.
۲-تقویت امنیت وسلامت اجتماعی دانش آموزان وکادر آموزشی.
۳-تلاش در پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی نوپدید و رفتارهای مخاطره‌آمیز.
۴-توسعه خدمات مشاوره ای و مددکاری اجتماعی برای مربیان، دانش آموزان و اولیای آنان.
۵-همکاری در برقراری امنیت و پیشگیری از وقوع آسیب و جرم با مشارکت و همفکری کارشناسان طرفین براساس رویکرد جدید سیاست گذاری اجتماعی.
ماده ٢ – موضوع تفاهمنامه:
١- طراحی و اجرای فعالیت‌های فرهنگی و آموزشی در زمینه توسـعه انضـباط اجتمـاعی و پیشـگیری از آسیب‌های اجتماعی در جامعه دانش‌آموزی به منظور توسعه و تعمیق همیاران پلیس.
٢- همکاری در تولید منابع آموزشی برای آموزش بهینه و توانمندسازی دانش‌آموزان متناسب با دوره های تحصیلی و والدین.
٣- همکاری اثربخش متقابل با شبکه آموزشی دانش‌آموزی (شاد).
٤- برگزاری کارگاه های آموزشی در زمینه پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و رفتارهای مخاطره آمیز برای مربیان، دانش‌آموزان و اولیای آنان در حوزه اجتماعی و فرهنگی.
٥- همکاری در اجرای طرح نظام مراقبت اجتماعی دانش‌آموزان (نماد).
٦- استفاده از امکانات و ظرفیت‌های متقابل رسانه‌ای در راستای آگاه سازی، اطلاع رسانی و جلب مشارکت کارکنان اداری و آموزشی، دانش‌آموزان و اولیای آنان.
٧- همکاری در تهیه و تولید بسته‌های (فرهنگی) هنری در راستای آمـوزش روزآمـد اولیـا و مربیـان در سطح کشور.
٨- همکاری خبرگزاری پانا با باشگاه دانش‌آموزی خبرنگاران پلیس در انتشار و اطلاع رسانی اخبار مـرتبط و تهیه لباس نمادین خبرنگاری همیاری پلیس.
ماده ٣- تعهدات طرفین:
الف – تعهدات وزارت :
١- توجه به ترویج نظم و انضـباط اجتمـاعی و پیشـگیری از آسـیب‌هـای روانـی- اجتمـاعی در کتـب و موادآموزشی با همکاری و مشارکت فرماندهی انتظامی و متناسب با مقتضیات نظـام آموزشـی کشـور (براساس مقررات سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی).
٢- همکاری در اجرای طرح های پلیس‌های تخصصی ( پلیس فتا، مبارزه با مواد مخدر، راهور، پیشـگیری، آگاهی و سازمان اطلاعات)، همیاران پلیس و غیره بـه منظـور فرهنگ‌سـازی بـرای کارکنـان اداری و آموزشی، دانش‌آموزان و اولیای آنان.
٣- همکاری در برگزاری دوره های آموزشی ضمن خدمت برای کارکنان اداری و آموزشی در حوزه جرایم، آسیب‌ها و نحوه مداخله آنها در پیشگیری از اعتیاد، سرقت، آسیب‌های فضای مجازی، تصادفات، جعل و کلاهبرداری و غیره و صدور گواهی آموزش ضمن خدمت از طرف وزارت.
٤- همکاری با فرماندهی انتظـامی در برگـزاری دوره‌های آموزشـی تـرویج نظـم و انضـباط اجتمـاعی و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی برای دانش‌آموزان و اولیای آنان.
٥- همکاری در تدوین دستورالعمل‌ها، شیوه نامه‌ها و غیره در زمینه پیشگیری از آسیب‌هـای اجتمـاعی و کاهش عوامل مخاطره آمیز.
٦- حمایت از مداخلات و فعالیت‌های مورد توافق در طرح نماد.
٧- فراهم نمودن امکان بهره برداری کارکنان، دانش‌آموزان و اولیای آنان از هشدارها و توصیه‌های پلیس از طریق سامانه شاد.
٨- همکاری با فرماندهی انتظامی به منظور استفاده از ظرفیت‌ها و فرصت‌های آموزشی، تربیتی، ورزشـی، بهداشتی در کانون های فرهنگی و تربیتی، اردوگاه های تربیتی، انجمن اولیا و مربیان مدرسه، شـورای دانش‌آموزی مدرسه، مراکز راهنمایی و مشاوره خانواده، مدرسان آمـوزش خـانواده، مراکـز مشـاوره و خدمات روانشناختی دانش‌آموزی، دانشگاه فرهنگیان، دانشگاه تربیـت دبیـر شـهید رجـایی، پـژوهش سراهای دانش‌آموزی، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، کانون تربیتی – تندرسـتی اسـتانهـا، شبکه شاد و همچنین مجلات رشد، ماهنامه تربیت، نشـریه نگـاه، انتشـارات انجمـن اولیـا و مربیـان (کتب و ماهنامه پیوند) با رعایت قوانین و مقررات مربوط.
٩- همکاری و تعامل در خصوص ایجاد زمینه مناسب آموزش برای دانش‌آموزان اتباع خارجی در مقـاطع مختلف تحصیلی برای پیشگیری و کنترل جرایم و آسیب‌ها.
١٠- ایجاد بستر لازم برای همکاری رسانه دانش‌آموز خبرنگار پانا با معاونت فرهنگی و اجتماعی فراجا.
ب- تعهدات فرماندهی انتظامی:
١- مشارکت در برگزاری نمایشگاه ها و جشنواره های فرهنگـی، آموزشـی، ورزشـی، بهداشـت تندرسـتی، همایش‌های علمی برای مدیران، معلمان، مشاوران و مدرسان آموزش خانواده و سایر عوامل انسانی در خصوص پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و توسعه انضباط اجتماعی.
٢- مشارکت در اجرای برنامه آموزش فرهنگ ترافیک و رانندگی کـم‌خطـر، شـناخت آسـیب‌هـای حـوزه مواد مخدر و فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی مرزبانی ویژه دانش‌آموزان و اولیای آنان.
٣- همکاری در آموزش و توانمندسازی کارکنان اداری و آموزشی، دانش آموزان و اولیای آنان در کشور.
٤-همکاری در تدوین نقشه مقابله با آسیب‌ها و مخاطرات فضای مجازی و ارائه خـدمات انتظـامی مـوردنیاز جامعه هدف.
٥- همکاری در اجرای نظام مراقبت اجتماعی دانش‌آموزی (نماد).
٦- همکاری و هم‌افزایی در تهیه و تدوین محتوای چاپی و الکترونیکی در خصـوص جـرایم، آسـیب‌هـا و نکات امنیتی در بسترهای الکترونیکی وزارت شامل سامانه شاد، رشد، پنجره واحد خدمات الکترونیک و غیره برای جامعه هدف.
٧- همکاری و مشارکت در ارائه خدمات آموزشی، ایمنی و انتظامی در بهینه‌سازی نظم و امنیـت محـیط پیرامونی و سرویس مدارس.
٨- همکاری در پاكسازی محیط پیرامونی مراکز آموزشـی، پرورشـی و ورزشـی در خصـوص جمـع‌آوری معتادین متجاهر، خرده فروشان مواد مخدر و اشاعه دهندگان ناهنجاری‌های اجتماعی.
٩- همکاری در فـراهم نمـودن شـرایط بازدیـد حضـوری و مجـازی دانـش‌آمـوزان از امـاکن انتظـامی و نمایشگاهی در مهارت افزایی و خوشایند سازی حرفه پلیسی.
١٠- ایجاد بستر لازم برای همکاری معاونت فرهنگی و اجتماعی فراجا با رسانه دانش‌آموز خبرنگار پانا.
١١- همکاری در زمینه استفاده دانش‌آموزان از امکانات و فضاهای آموزشی، فرهنگی و ورزشی فرماندهی‌انتظامی در سطح کشور به منظور پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی.
۱۲-ابلاغ یا اجرای احکام قضایی فرهنگیان، کارکنان اداری و دانش آموزان از سوی مامور ابلاغ یا اجرا در خارج از محیط آموزشی و پرورشی به منظور حفظ حرمت محیط تعلیم و تربیت.
انتقادات: سندیکای کارگران شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه با انتشار بیانیه‌ای در مخالفت صریح از این تفاهمنامه، نگرانی عمیق خود را نسبت به تفاهمنامهی اخیر میان وزیر آموزش و پرورش و فرمانده نیروی انتظامی تهران درخصوص برخورد پلیسی و امنیتی با دانش‌آموزان دختر به دلیل عدم رعایت حجاب اجباری اعلام کرد ونوشت: «این تصمیم، نه تنها حقوق اولیه‌ی دانش‌آموزان دختر را نقض می‌کند، بلکه فضای آموزشی را به جای محیطی امن برای یادگیری، به فضایی آکنده از ترس و تهدید برای دانش آموزان و معلمان تبدیل خواهد کرد…»
سندیکای کارگران شرکت واحد تصریح کرده است:« ما، به‌عنوان بخشی از جامعه‌ی کارگری کشور که فرزندان‌مان مستقیماً از تبعات ویرانگر این سیاست‌ها متأثر می‌شوند، قاطعانه خواستار لغو فوری و بی‌قید و شرط این تفاهمنامهی سرکوبگرانه هستیم. چنین اقدامی، که با هدف پادگانی‌سازی مدارس انجام شده، نه‌تنها ناقض اصول تعلیم و تربیت است، بلکه نشان‌دهنده‌ی نگاه اقتدارگرایانه و امنیتی به فضای آموزشی کشور است. وزیر آموزش و پرورش، به‌دلیل نقش مستقیم در اجرای این تصمیم خطرناک و ضدآموزشی، باید فوراً از مقام خود استعفا دهد و پاسخ‌گوی افکار عمومی و جامعه‌ی معترض باشد. تصمیمات سرکوبگرانهای که آزادی‌های فردی و اجتماعی از جمله حجاب اختیاری را محدود و جرم انگاری می‌کنند، قویا محکوم است و در برابر چنین اقدامات سرکوبگرانهای نباید سکوت کرد.»
سندیکا از تمامی نهادها و تشکل‌های کارگری، صنفی و مدنی دعوت کرده است در کنار دانش آموزان، معلمان، و دختران ما ایستاده و اعتراضات خود را به روش‌های مختلف نشان دهند. این سندیکا هشدار داده است تداوم چنین سیاست‌هایی تنها موجب افزایش هر چه گسترده تر نارضایتی عمومی خواهد شد و بار دیگر پیامدهای سنگینی برای عاملان آن به همراه خواهد داشت.
محمد حبیبی؛ سخنگوی شورای هماهنگی تشکل های صنفی فرهنگیآن ایران نیز گفت: «وزارت آموزش و پرورش، ملک شخصی وزیر یا میدان رژه نیروهای نظامی نیست. ورود احتمالی نیروی انتظامی به حریم امن مدارس، اقدامی آشکارا غیرقانونی، سرکوبگرانه و ناقض حقوق دانش‌آموزان و معلمان است…»
همچنین تاکنون «کانون صنفی فرهنگیان مازندران»، «انجمن صنفی معلمان فارس»، «انجمن صنفی فرهنگیان اسلام‌آباد‌غرب»، «انجمن فرهنگیان هرسین»، «کانون صنفی معلمان ایران(تهران)» و تنی چند از فعالین مستقل صنفی با انتشار بیانیه‌هایی، این تفاهمنامه را محکوم کرده‌اند و اعلام و انتشار محکومیت‌های از سوی تشکل‌ها و نهادهای مستقل فرهنگیان همجچنان ادامه دارد.
همزمان چهار تشکل کارگری مستقل: «سندیکای کارگران نیشکر هفت تپه»، «کمیته هماهنگی برای کمک به ایجاد تشکل های کارگری»، «گروه اتحاد بازنشستگان» و «کارگران بازنشسته خوزستان» با انتشار بیانیه‌ی مشترک «ورود پلیس به مدارس» را بهانه‌یا برای «سرکوب دانش آموزان و معلمان» و «سیاست ضد آموزشی» دانشته که آن‌را محکوم و «خواهان مخالفت با این تفاهم نامه و منع ورود نیروهای انتظامی در مدارس» شدند…
مدافعان: سخنگوی فرماندهی کل انتظامی در همین روز با اشاره به امضای این تفاهمنامه آن‌را «گامی بلند در راستای پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و ارتقای امنیت عمومی با استفاده از ظرفیت دانش همکاریِ همیارانِ پلیسِ کودک دانست». سردار سپاهی سعید منتظرالمهدی انتقادات مخالفان این تفاهمنامه را «ادعاهای کذب و بی اساس برخی مخالفان نظم و امنیت در کشور» بر شمرد و «تبدیل محیط تعلیم و تربیت به فضایی سرشاز از ایمنی و آرامش و همچنین از بین بردن عوامل اجتماعیِ مخلّ یادگیری و تربیت فرزندان» را از اهداف آن خواند.
