فیروز نادری یک دانشمند؛ یک انسان دموکرات و یک رل مدل  برای جوانان  ایران امروز بود.

او به بشریت عشق می ورزید و می خواست راهی برای شکستن دیوارهای زندان بشر روی کره خاکی پیدا کند؛ او همچنین به وطن اش؛ به هموطنان اش؛ و به جوانان میهن خود عشق می ورزید و آرزو داشت تا آنان زودتر زندانشان را بشکنند و آزاد زندگی کنند. او یکی از حساب های مجازی اش را برای در ارتباط بودن با این جوانان و پاسخ گویی به آنها گذاشته بود؛ کاری که مدعیان سیاست امروز ایران کمتر می کنند؛ یعنی او بدون اینکه از او انتظار برود؛ پاسخگو بود.

خونگرم و خودمانی بود؛ ساده می پوشید؛ برای سخنرانی امده بود؛ گفت من همین جوری امدم شما ها همه کت و شلوار پوشیدید و کراوات زدید من عکس رو خراب می کنم؛ گفتیم نه این فضانوردان کانادایی هم که برای ملاقات شما امده اند لباس اسپورت پوشیده اند؛ اینه که شما نگران نباشید.

برنامه او برای صبح؛  جلسه با چند شخصیت بلند پایه سیاسی و چند فضانورد کانادایی بود و بعد از آن سخنرانی ای بود که برای او هماهنگ شده بود با عنوان    “ایا ما در جهان هستی تنها هستیم (Are we ALONE) ؟ “. در این سخنرانی در واقع دکتر نادری؛   همه را با خود به منظومه شمسی و به دل کهکشان ها برد. خلاصه صحبت اش این بود که امروزه بشر می داند که وجود کره ای با شرایط کره زمین در میان کهکشان ها و ستارگان وجود دارد. فاصله احتمالی آن با ما چند  صد یا چند هزار سال نوری است ؟ نمی دانیم.  در واقع سخنرانی علمی او به شکلی فلسفی هم می شد؛ چرا که فلسفه حیات و زیستن ما بر روی کره زمین را تغییر می دهد؛ اینکه بشر تنها نیست؛ اینکه بشر حق ندارد کره زمین را نابود کند؛ اینکه فلسفه زندگی بشر روی کره زمین چیست؛ بحث هایی است که بدنبال ان ظاهر می شد ؟

سخنرانی روز بعد دکتر نادری؛ در دانشگاه یوبی سی بود که  با هجوم دانشجویان مهندسی بود که می خواستند بدانند در بازار فردای جهان  کدام گرایش ها بیشتر نیاز هست همراه شد. یادم هست که دانشجویان ایرانی زیادی بودند و با شوق سوال می کردند و دانشجویان چینی بویژه مایل بودند بدانند که دردنیای آینده کدام تخصص ها بازار داغتری دارد و این سوال را چند بار تکرار کردند؛ و پاسخ فیروز رشته های مهندسی بود که به کدینگ راه می برد و در واقع در بستر هوش مصنوعی پیش می رود.

فیروز نادری که با آزمایشگاه رانش جت  ناساJPL) )  شروع کرد؛ از مدیران برنامه‌های منظومه شمسی بود؛ حدود سی سال در ناسا خدمت کرد. مدتی مدیر اکتشافات منظومه شمسی در ناسا بود. زمانی نیز پروژه  اکتشاف مریخ؛ پرتاب ادیسه مریخ، و فرود مریخ‌نوردهای اکتشافی بر این سیاره (Mars Exploration Rovers, Spirit and Opportunity) را مدیریت کرد.

او در سالهای (۱۹۹۶ تا ۲۰۰۰) پروژه (NASA’s Origins Program)  که در واقع برنامه جست و جوی سیارات مشابه زمین در فضا بود را بعهده داشت. سخنرانی دکتر نادری  در ونکوور “  آیا ما در هستی تنها هستیم “ ؛  در همین زمینه بود.

یک بار از او پرسیدم شما در ناسا چکار می کنید که  میلیون ها کیلومتر دورتر از کره زمین؛  یک سفینه را درست در نقطه ای که برنامه ریزی شده می نشانید ؟ فیروز گفت هزار بار تمرین می کنیم؛ تمرین تمرین تمرین……

او دکترای مهندسی برق از دانشگاه کالیفرنیای جنوبی بود و در سال ۱۹۷۹ به ناسا پیوست. در واقع همان سالی که ایران ما به قعر تاریخ پرتاب شد؛ فیروز به آزمایشگاه  (JPL) ناسا پیوست؛ تا برای فرستادن سفینه ها به قعر فضا آماده شود.

او عضو موسسه هوانوردی و فضانوردی آمریکا (AIAA) بود و جوایز متعددی از جمله مدال رهبری برجسته ناسا NASA Space Flight Medal)) ، مدال تالار مشاهیر فناوری فضایی و بالاترین جایزه ناسا مدال خدمات ممتاز (NASA Distinguished Service Medal) را دریافت کرده بود.

فیروز نادری سمبل جوانان میهن ما بود که می توانند رشد کنند؛ افتخار افرینند و در سرنوشت بشر تاثیر گذار باشند. یادش برای همیشه گرامی باد.

کیقباد اسماعیل پور

ونکوور کانادا