خبر خجسته ای که چند ساعت پیش بروی آنتن خبرگزاریها و سایتها و رسانه های مجازی منتشر شد، توئیت مشترکی بود که بعضی از چهره های شناخته شده در یک تیتر مشترک مخابره نمودند: «سال ۲۰۲۲ سال شکوه همبستگی ایرانیان با هر باور و زبان و گرایش بود. با سازماندهی و همبستگی، سال ۲۰۲۳ سال پیروزی ملت ایران خواهد بود؛ سال تحقق آزادی و عدالت در ایران. بخشی از کسانی که توئیت مشترک را منتشر دادند عبارتند از «رضا پهلوی، نازنین برومند، مسیح علینژاد، حامد اسماعیلیون، علی کریمی، گلشیفته فراهانی و…»

در سپهر عمومی نیروهای مخالف یا موافق تلاش کردند تا با اعلام موضع دوری یا نزدیکی خود را نسبت به همگرایی فوق روشن سازند. از آنجا که جامعه جنبشی ایران در طی مراحل انقلاب وسیع اجتماعی «زن- زندگی- آزادی» است، سنجش تحولات جاری می بایست در همین راستا مورد خوانش و تحلیل قرار بگیرد: کنش های موازی که بر حسب جایگاه و پایگاه هر جنبش صنفی، مدنی وسیاسی در جامعه ایرانیان روند تحولات پیش روی را نقش می دهد، به مجموعه فعل و انفعالات انسانی- اجتماعی ودر اجزاء در هم تنیده ای بصورت دیالکتیکی بستگی می یابد! که بررسی آن اجزاء و تاثیرات متقابل آنان بر یکدیگر و بر روندکلی تحولات می تواند پیش نیاز تحلیل کلان از شرایط عینی باشد.

بخشی از تحولات بصورت ارادی و براساس برنامه های از پیش تعریف شده (استراتژی) به روند انقلاب شکل می دهند و بخش دیگر به عواملی تعریف می شوند که خارج از گفتمانهای اراده گرایانه می توانند نقش مستقیمی بر روند استراتژیک انقلاب داشته باشند. به این اعتبار نقش شخصیتها در تحولات بزرگ و انقلابی در این چارچوب قابل توضیح می باشد که توئیت مشترک شخصتهای فوق در همین کادر قابل بررسی است.

در روند تحولات کنونی جامعه ایران خصوصا پس از دی ماه ۱۳۹۶ که جنبش های اجتماعی نقش قویتر و مستقیمی در براندازی جمهوری اسلامی ایفا می نمایند، جامعه ایران از خلاء قدرت در رهبری و سازماندهی حوزه جنبش مدنی در رنج بود. سرکوب های متناوب و سیستمی که حاکمیت جور بر جامعه جنبشی تحمیل می کرد، امکان شکل گیری رهبری افقی در داخل کشور را غیر ممکن می نمود. حداقل آنکه اعلام رسمی اینوع رهبری که عمدتا با تکیه بر شخصیتها و سلبریتی ها معنا می یابد ممکن نبود، (celebrity یا چهره به شخصی اطلاق می شود که معمولا در زمینه های هنر، جنگ، علم، ورزش، رسانه، مدل، سیاست، ادبیات، مذهب و نظایر آن در یک جامعه یا فرهنگ عامه دارای نوعی سرشناسی و معروفیت خاص باشد).

معمولا در جوامعی چون ایران که از تاریخ کهن برخوردار هستند، نقش شخصیتها در فرهنگ عامه بسیار تاثیرگذار بوده است. خصوصا از آنجا که در کشور ایران جامعه مدنی ضعیفی دارد و نقش احزاب مستقل از قدرت بسیار ناچیز می باشد، نقش اشخاص از اعتبار و وزن بالاتری برخوردار هست. در این رابطه شخصیتهای هنری، ورزشی، سیاسی و فرهنگی چنین وزنی در تحولات جاری بازی می کنند.

در یک صورتبندی کلان و در قالب جنبش های سه گانه نقش شخصیتها به چند گزاره بستگی می یابد. به یک تعبیر رهبری مبارزاتی در سازماندهی افقی و در سازماندهی عمودی قابل تفکیک است:

 در انقلاب اجتماعی زن- زندگی- آزادی دو نوع ساختار مدیریت موازی وجود دارد که به سازماندهی در جنبش های اجتماعی سه گانه صنفی- مدنی و سیاسی شکل می دهد. تشکیلات عمودی (یا هرمی) که بیشتر در احزاب و سازمان های سیاسی نقش سازماندهی جمعی را ایفا می کنند. تشکیلات افقی (یا میدانی) که متناسب با جایگاه مکانی به سازماندهی جمعی شکل می دهد.

در اولین دهه حیات ننگین حکومت جمهوری اسلامی رهبری عمودی و احزاب و سازمانهای سیاسی به شدت سرکوب شدند و آن بخش از نیروها و سازمانها که سالم ماندند به خارج از کشور مهاجرت نمودند تا فعالیتهای خود را در کشور ثالث ادامه دهند. از زمان سرکوبهای دهه اول انقلاب بهمن ۵۷ نقش احزاب سیاسی مستقل از قدرت به شدت ضعیف گشت.

طی فرایند تحولات کنونی خصوصا پس از جنبش دی ماه ۹۶ نقش سازماندهی افقی به شدت رشد کرد. زیرا از خودویژگی های سازماندهی افقی استفاده از فضای مجازی بود که می توانست ساختار مبارزاتی را در ادغام دو نوع مکانیزم یعنی «مدیریت شبکه با حرکتهای محله محور» تجمیع نموده و تحولات میدانی را سازماندهی نماید.

در برنامه های اجرایی بین سازماندهی عمودی از سازماندهی افقی تفاوت دیگری هم وجود داشت: تدوین برنامه در سازماندهی عمودی بر اولویت استراتژی استوار است (چینش تاکیتک در تحقق استراتژی). در صورتی که سازماندهی افقی «پروژه محور» است و مدیریت شبکه ها تعیین کننده این پروژه ها هستند که ازپایین به بالا استراتژی را معنی می دهند.

تفاوت سوم سازماندهی عمودی از افقی به نوع رهبری آن برمیگردد. رهبری در سازماندهی عمودی «نهاد محور» است (مثل هیئت اجرایی در احزاب). در صورتی که رهبری در سازماندهی افقی «فرد محور» است.

با توجه به توضیحات برشمرده سه فاکتور فوق به توئیت مشترک معنا می دهند (توئیتی که بعضی از چهره های شناخته شده در یک تیتر مشترک مخابره نمودند: «سال ۲۰۲۲ سال شکوه همبستگی ایرانیان با هر باور و زبان و گرایش بود. با سازماندهی و همبستگی، سال ۲۰۲۳ سال پیروزی ملت ایران خواهد بود؛ سال تحقق آزادی و عدالت در ایران. بخشی از کسانی که توئیت مشترک را منتشر دادند عبارتند از «رضا پهلوی، نازنین برومند، مسیح علینژاد، حامد اسماعیلیون، علی کریمی، گلشیفته فراهانی و…»

به گمان ما در توئیت مشترک نقش شخصیتهای مطرح جهت تقویت رهبری در سازماندهی افقی و پروژه محور افزایش می یابد که به این اعتبار شانس همکاری در اتحاد عملهای مشترک را بسیار تقویت می کند و از این بابت بستر اتحاد فراگیر ملی پس از فعالیتهای عملی مشترک آماده می گردد.

در این مرحله است که کار احزاب در اتحاد فراگیر و برافتادن جمهوری اسلامی آغاز می شود! برنامه ای که بتواند به چند اصل کلی در حرکت انقلابی مردم ایران پاسخ دهد:

• تبیین استراتژی در سازماندهی عمودی و افقی.

• تعریف مشخصی از رهبری عمودی (نهاد محور) با رهبری افقی (فرد محور).

• بررسی تاسیس نهادی با مضمون کنگره ملی برای ادغام رهبران افقی و عمودی جهت اتحاد فراگیر ملی در افتادن حاکمیت جمهوری اسلامی.

چنین باد