حمله حماس به اسرائیل مجموعه‌ای از حملات هماهنگ بود که ۷ اکتبر ۲۰۲۳ توسط گروه شبه‌نظامی اسلام‌گرای فلسطینی حماس، از نوار غزه به مناطق مرزی اسرائیل انجام شد. حملاتی که توسط حماس و دیگر گروه‌های مسلح فلسطینی به عنوان عملیات طوفان الاقصی و توسط اسرائیل شنبه سیاه نامیده شد.  پس از آن ارتش اسرائیل به نوار غزه حمله کرد.

رسانه های دولتی اسرائیل اعلام کرده اند که صدها نظامی در مناطق جنگی و بیش از ۱۵۰۰ غیرنظامی در مناطق اسرائیل توسط حماس کشته شده اند. مقام های بهداشتی غزه هم می‌گویند که دستکم در طول پنج ماه جنگ بیش از ۳۲ هزار نفر فلسطینی به قتل رسیدند که نزدیک به ۶۰ درصد کشته ها را کودکان و زنان تشکیل می دهند. همینطوربالغ بر ۶۶ هزار و ۶۳۰ نفر هم مجروح شده‌اند.

از زمان تاسیس حکومت اسرائیل در مه ۱۹۴۸ که نزدیک به ۷۰۰ هزار فلسطینی، یعنی نیمی از جمعیت عرب‌هایی که در آن زمان تحت قیمومیت بریتانیا زندگی می‌کردند، مجبور به فرار شدند یا از خانه‌های خود بیرون رانده شدند و به اردن، لبنان و سوریه و همچنین غزه، کرانه باختری و بیت‌المقدس شرقی رهسپار شدند، نزاع میان مردم فلسطین و دولت اسرائیل پایانی به خود ندیده است.

در این مدت تلاشهای زیادی در سازمانهای بین المللی یا توسط دولتها برای حل این مناقشه صورت گرفته است که آخرین تلاش های جامعه جهانی رای به «تاسیس دو دولت و دو ملت» بوده است. در این رابطه بود که «اسحاق رابین، نخست وزیر وقت اسرائیل و یاسر عرفات رهبر سازمان آزادی بخش فلسطین در سال ۱۹۹۳، توافقی در اسلو امضا کردند که رای به خودمختاری محدود فلسطینی می داد.

دو سال بعد از اجلاس کمپ دیوید در سال ۲۰۰۲ بود که به موجب این طرح «به اسرائیل پیشنهاد داده شد تا در ازای عادی‌سازی روابط با همه کشورهای عربی، از سرزمین‌هایی که در جنگ ۱۹۶۷ تصرف کرده بود به طور کامل عقب نشینی کند، همچنین یک کشور فلسطینی تشکیل شود و برای پناهندگان فلسطینی نیز «راه حلی عادلانه‌ای» در نظر گرفته شود.

در مورد «راه حل دو کشوری» یا همان استقرار توامان دو کشور جداگانه اسرائیل و فلسطین که به معنی به رسمیت شناختن کشور فلسطین برای فلسطینیان کرانه باختری و نوار غزه خواهد بود، باید گفت که حماس این راه حل را به کلی مردود می‌دانست. همینطور بخشی از مردم و احزاب راست اسرائیلی هم مخالف سرسخت چنین سیاستی بودند.

با اینحال به نظر می رسد که جامعه جهانی، کشورهای بزرگ و دولتهای مدافع حقوق بشر اکثراً خواهان به رسمیت شناختن پیشنهاد «دو دولت و دوملت فلسطینی و اسرائیل» هستند و خواهان پایان مناقشات ۷۰ سال گذشته، و نیز توافق صلحی جامع بوده که بحران در مناطق خاورمیانه تحت تاثیر مستقیم آن می باشد. در این رابطه چند چالش محوری در حل بحران فلسطین-اسرائیل وجود دارد که در زیر به آن اشاراتی خواهیم کرد.

– بزرگترین چالشهای صلح در میان مردم فلسطین و دولت اسرائیل به دو شکل با بحرانهای داخلی وخارجی گره خورده است

عوامل داخلی:

ساخت شهرک‌های یهودی در سرزمین‌هایی که اسرائیل در سال ۱۹۶۷ اشغال کرده است: اسرائیل پس از پیروزی بر اعراب در جنگ شش روزه در سال ۱۹۶۷، برخلاف حقوق بین‌الملل در اراضی کرانه باختری رود اردن (از جمله اورشلیم شرقی) و بلندی‌های جولان دست به شهرک‌سازی زده است. جامعه بین‌المللی ساخت و سازهای اسرائیل در این مناطق را شهرک‌سازی غیرقانونی محسوب می‌کند.

اختلاف بر شهر بیت‌المقدس و شیوه اداره آن: فلسطینی‌ها خواهان این هستند که بیت‌المقدس شرقی، که شامل اماکن مقدس مسلمانان، یهودیان و مسیحیان است، پایتخت کشور آن‌ها باشد. با این حال، اسرائیل می‌گوید که بیت‌المقدس (اورشلیم) باید پایتخت «جدایی‌ناپذیر و ابدی» آنان باقی بماند.

مساله بازگشت پناهجویان: نزدیک به پنج میلیون و ۶۰۰ هزار پناهنده فلسطینی در اردن، لبنان، سوریه، کرانه باختری تحت کنترل اسرائیل و غزه زندگی می‌کنند. حدود نیمی از پناهجویان ثبت شده بدون تابعیت هستند و بسیاری از آنها در اردوگاه‌های پر ازدحام زندگی می‌کنند.

عوامل خارجی:

دخالت کشورهای عربی منطقه در رسیدن به توافق دو دولت و دو ملت: کشورهایی چون سوریه، عربستان، ایران، ترکیه، مصر… از جمله کشورهایی هستند که قصد دارند تا منافع آنان در توافق بین اسرائیل با فلسطین هم تامین گردد.

نیروهای نیابتی در منطقه خاورمیانه برای دستیابی به منافع کوتاه مدت خود از صلح بین اسرائیل و فلسطین جلوگیری می کنند. کشورهایی چون قطر، ایران، ترکیه، عربستان از جمله کشورهایی هستند که از بحران در منطقه خاومیانه بهره می برند. 

جمع بندی جنگ اسرائیل و فلسطین

 از ۷ اکتبر تا این لحظه (۱۶ اسفند ۱۴۰۲) بیش از ۳۲۷۰۰ نفر فلسطینی کشته شده و نزدیک به ۲ هزارنفر اسرائیلی جان خود را از دست داده اند.

رسانه های نزدیک به نهادهای فلسطینی عنوان می کنند که از آغاز جنگ توسط حماس، شنبه ۱۵ مهرماه ۱۴۰۲تاکنون؛ در غزه ۱ میلیون و ۹۰۰ هزار نفر آواره هستند. ۸ هزارنفر هنوز زیر آوار مدفون هستند. ۷۱ درصد از جمعیت نوار غزه از گرسنگی شدید رنج می برند. بیش از ۳۵۵ هزار واحد مسکونی تخریب شده که شامل ۷۰ درصد مدارس، ۵ دانشگاه، ۷۲ درصد مرکز درمانی می شود.

همنیطور گفته می شود که از آغاز حمله زمینی اسرائیل به نوار غزه حداقل۱۴۰۰ شهروند و ۲۳۶ سرباز کشته و ۱۴۲۹ نفر اسرائیلی زخمی شدند. ۴۳ شهرک یهودی نشین خالی از سکنه گشته است. بیش از ۷۰ هزار اسرائیلی مجبور به ترک خانه هایشان شده اند،‌ و تاکنون نزدیک به ۵۰۰ هزار نفر در اسرائیل آواره شده اند. 

شورای ملی تصمیم براساس مصوبه‌های سازمان ملل، مبانی حقوق بشر و کنوانسیونهای به رسمیت شناخته شده و نیز با حمایت از تمامی منشورها و اسنادی که رای به تائید حقوق مستقل دو ملت فلسطینی و اسرائیلی می دهد، حمایت می کند و از سازمان‌های بین المللی و نهادهای حقوق بشری و همینطور از دولتهای مستقل که منافع انسانی در اولویت سیاست خارجی آنان است تقاضا دارد تا ضمن به رسمیت شناختن اصول حقه هر دو ملت و دو دولت فلسطینی و اسرائیلی، زمینه های صلح پایدار در منطقه خاورمیانه و در فلسطین و در اسرائیل را فراهم سازند.

مناقشه فلسطین و اسرائیل راه حل نظامی ندارد

شورای ملی تصمیم ایران

۱۶ اسفند ۱۴۰۲ – ۶ مارس ۲۰۲۴